تغییرات جمعیت سرخرطومی hypolixus pica دشمن طبیعی علف هرز تاج خروس وحشی amaranthus retroflexus در باغ های مرکبات دزفول و شناسایی پارازیتوئید های آن

تاج خروس وحشیamaranthus retroflexus l.  یکی از علف های هرز غالب تابستانه باغ های مرکبات دزفول می باشد. حشره کامل و لارو سرخرطومی (f.) hypolixus pica از این گیاه تغذیه کرده و رشد و تولید مثل آن را مختل می کنند. تغییرات جمعیت این سرخرطومی در یک باغ مرکبات واقع در دزفول با  نمونه برداری تصادفی در طول فصل رشد بوته های تاج خروس وحشی و شمارش مراحل مختلف رشدی سرخرطومی روی آن ها مطالعه گردید. این آزمایش هر دو هفته یک بار و با نمونه برداری از 30 گیاه (تکرار) انجام شد. در مجموع 17 مرحله نمونه برداری و در مجموع از 510 گیاه نمونه برداری به عمل آمد. جمعیت تخم سرخرطومی از ابتدای اردیبهشت مشاهده و در اواسط تیر ماه به اوج خود رسید (23 تخم در 30 گیاه) و بعد به تدریج کاهش یافت و در اوایل آبان ماه به صفر رسید. جمعیت لارو سرخرطومی از اواسط اردیبهشت آغاز شد و به تدریج افزایش یافت. اوج جمعیت لارو زنده در نیمه اول آبان ماه بود (103 لارو زنده در 30 گیاه). جمعیت شفیره در اواسط تیر ماه یافت شد و در اواسط شهریور به اوج رسید (24 شفیره در 30 گیاه). جمعیت حشره بالغ ماده در نیمه اول مرداد ماه به تدریج شروع به افزایش نمود و در اواسط شهریور به اوج خود رسید (5 حشره بالغ ماده در 30 گیاه) و بعد به تدریج کاهش یافت تا در اواسط آذر ماه به صفر رسید. حشره نر دو اوج جمعیتی داشت، اوایل شهریور و اوایل مهر (8 حشره بالغ نر در 30 گیاه) و بعد از آن به تدریج کاهش یافت. همزمان با مطالعه ی تغییرات جمعیت سرخرطومی درصد لاروهای پارازیتوئید شده این حشره نیز ارزیابی گردید. نمونه برداری های انجام گرفته نشان داد که پارازیتوئیدها فعالیت خود را روی لاروهای سرخرطومی از نیمه ی اول خرداد ماه آغاز می کنند.  حداقل درصد لاروهای پارازیتوئید شده در نیمه اول تیر ماه و حداکثر آن در نیمه دوم  مرداد ماه  مشاهده شد. پارازیتوئید های habrobracon hebetor ، eurytoma curculionum و cyrtoptyx sp. روی لارو های این سرخرطومی فعالیت تغذیه ای داشتند.